Maj to początek sezonu pastwiskowego i przebywania koni hodowlanych większej części dnia, a nieraz i całej doby, na świeżym powietrzu. To jednak również czas, gdy dłuższe przebywanie źrebiąt poza stajnią zobowiązuje nas do ich bacznej obserwacji i kontrolowania stanu ich zdrowia. W opiece nad źrebakiem wskazane jest kontrolne, poranne mierzenie temperatury, szczególnie źrebiąt apatycznych. Podwyższona ciepłota ciała może być pierwszym symptomem rozwijającej się choroby. Komplikacje powstałe na skutek późno diagnozowanych i nie leczonych infekcji, zwłaszcza dróg oddechowych, mogą być przyczyną zachorowań skutkujących pogorszeniem późniejszej wydolności oddechowej dorosłych koni. Statystycznie rzecz ujmując schorzenia układu oddechowego są jednym z częściej spotykanych problemów u źrebiąt – najczęstsze z nich to zapalenie płuc wywołane przez Rhodococcus equi i zakażenie Streptococcus equi.
Rhodococcus equi jest patogenem prowadzącym u źrebiąt do zapalenia oskrzeli i płuc, któremu towarzyszy powstawianie ropni. Najczęściej do zakażenia dochodzi w dwóch pierwszych tygodniach życia w wyniku wdychania cząsteczek kurzu, na których znajduje się bakteria. Chorują natomiast źrebięta w wieku 1-5 miesięcy życia, co jest najprawdopodobniej związane z niecałkowitym rozwinięciem u nich układu odpornościowego. Wczesne objawy choroby, polegające na zwiększeniu liczby oddechów i nieznacznym wzroście temperatury, często są niezauważalne. Brak wczesnej interwencji lekarskiej szybko może doprowadzić do nagłego pogorszeniu stanu zdrowia – temperatura ciała wzrasta do ok 41ºC, pogłębiają się także objawy ze strony układu oddechowego. U ok 50% źrebiąt równolegle może rozwinąć się postać jelitowa choroby, podczas której wraz z rozwijającą się biegunką powstają również ropnie w jelitowych węzłach chłonnych. Niekiedy na skutek zakażenia R. equi może także dochodzić do zapalenia stawów i spojówek na tle immunologicznym (charakterystyczne dla zapalenia błony naczyniowej w przebiegu zakażenia R. equi jest zielone zabarwienie tęczówki i wypływ z oka wodnistej cieczy). Leczenie chorych źrebiąt jest długie i czasami może być nieskuteczne, zwłaszcza u tych osobników, u których mamy już objawy silnej duszności, postać jelitową choroby i zajęte stawy.
Innym bardzo groźnym dla życia źrebiąt schorzeniem dróg oddechowych są zołzy, wywołane przez gram-dodatnią bakterię Streptococcus equi. Zaraźliwość w ich przebiegu jest bardzo wysoka, najczęściej chorują konie młode, a u młodzieży od 2 do 12 miesiąca życia śmiertelność spowodowana jej zakażeniem jest bardzo wysoka. W przebiegu choroby dochodzi między innymi do gorączki i pojawiania się wypływu z nozdrzy, dodatkowo rozwija się zapalenie spojówek i obrzęk okolicznych węzłów chłonnych. Występują też nasilające się zaburzenia oddechowe i posocznica. Podstawowym zabiegiem zabezpieczającym stado przed rozprzestrzenianiem się S. equi jest stosowanie kwarantanny dla nowo wprowadzonych osobników oraz ścisła izolacja zwierząt chorych.
W przypadku obydwu patogenów do zmniejszenia ryzyka zachorowania na schorzenia układu oddechowego znacząco przyczynia się poprawa warunków zoohigienicznych w stajni i opieka weterynaryjna nad klaczą ciężarną, w tym szczepienia matek, zwłaszcza w grupach zwierząt o podwyższonym ryzyku. Bardzo istotne jest także odpowiednio wczesne reagowanie w przypadku pojawienia się jakichkolwiek symptomów choroby i pogorszenia stanu zdrowia.
Oczywiście poza wyżej wymienionymi jednostkami chorobowymi występuje szereg innych schorzeń w obrębie dróg oddechowych o etiologii mieszanej. W niniejszym newsletterze staraliśmy się jedynie zwrócić uwagę na te najczęściej spotykane w praktyce weterynaryjnej. Kontrola ciepłoty ciała źrebaków, o której pisaliśmy także w poprzednim newsletterze, wydaje się być kluczowa z perspektywy szybkiej diagnostyki – pozwala na wczesną interwencję weterynaryjną, podjęcie odpowiedniego leczenia oraz izolację młodych, zapobiegającą rozprzestrzenianiu się choroby w stadzie.
Tekst: Anna Pięta
na podstawie opracowania lek. wet. Agaty Wolskiej
Zapraszamy do zapisania się na specjalną listę Newslettera z Poradami żywieniowymi!
WSZYSTKIE PORADY ZNAJDZIESZ TU!
