W związku z wejściem z dniem 6 stycznia 2023 r. w życie Ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt z dnia 4 listopada 2022 r. nastąpiła zmiana instytucji prowadzącej komputerową bazę danych koniowatych. Baza ta prowadzona dotychczas przez Polski Związek Hodowców Koni, od dnia 6 stycznia 2023 r. została powierzona Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zgodnie z Ustawą, Agencja wykonuje obecnie zadania państwa członkowskiego Unii Europejskiej dotyczące komputerowej bazy danych. Zmiana ta dla koniowatych oznacza powstanie nowego systemu IRZplus, który ma na celu gromadzenie danych na temat takich gatunków zwierząt jak: bydło, trzoda chlewna, owce, kozy, koniowate, jeleniowate, wielbłądowate, drób. Ponieważ powstanie nowego sytemu budzi wiele emocji, a wdrożenie wiąże się z problemami technicznymi, Polski Związek Hodowców Koni nieustannie pracuje nad pomocą w poprawieniu funkcjonalności systemu IRZplus dla koniowatych. Dotychczasowe spotkania z instytucjami odpowiedzialnymi za wdrożenie tego systemu, zmierzają do zapewnienia hodowcom, pracownikom zarówno oddziałów PZHK, jak i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwej obsługi i prawidłowego działania nowego systemu ARiMR. Niezwłocznie zgłaszamy wszystkie błędy wychwycone przez użytkowników aplikacji IRZplus, dzielimy się również z Agencją naszym długoletnim doświadczeniem i wiedzą, jaką posiadamy o rejestracji koniowatych, aby w jak najszybszym czasie doprowadzić do odpowiedniej efektywności i niezawodności tego systemu.
W minionym tygodniu odbyły się kolejne dwa spotkania w imię lepszego jutra aplikacji IRZplus:
25 maja 2023 r. w Sejmie miało miejsce spotkanie Podkomisji stałej do spraw dobrostanu zwierząt gospodarskich i ochrony produkcji zwierzęcej w Polsce. W spotkaniu tym udział wzięli m.in. członkowie Podkomisji pod przewodnictwem Kazimierza Plocke, przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z Podsekretarzem Stanu Krzysztofem Cieciórą, Poseł Piotr Borys (Parlamentarny zespół do spraw rozwoju hodowli i polskiego jeździectwa), przedstawiciel Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz przedstawiciele PZHK.
Poruszono i szczegółowo omówiono następujące tematy:
- Problemy dobrostanu koniowatych w związku ze zmianą Ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt gospodarskich;
- Temat liczby złożonych wniosków przez rolników o płatność w ramach eko-schematów, w ramach PROW 2023-2027. Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez Pana Krzysztofa Cieciórę Podsekretarza Stanu MRiRW, rolnikom udzielane będzie wsparcie za realizację praktyk w zakresie dobrostanu zwierząt, które wykraczają ponad odpowiednie minimalne wymogi wynikające z powszechnie obowiązującego prawa oraz powszechnie stosowane praktyki hodowlane. Rolnik chcący przystąpić do realizacji eko-schematu „dobrostan koni” musi posiadać w dniu złożenia wniosku o przyznawanie płatności dobrostanowej co najmniej dorosłe 2 konie, w wieku 24 m-ce lub klacz ze źrebięciem w wieku do ukończenia 12 m-ca życia. Średni roczny budżet interwencji eko-schemat „dobrostan zwierząt” w latach 2023-2027 w ramach nowego planu strategicznego wynosi 275 mln Euro na rok, z czego 2,5% przeznaczono na konie. Szacowane stawki maksymalnej płatności dobrostanowej wynoszą około 432 zł na sztukę dla koni utrzymywanych w pomieszczeniach lub budynkach i 195 zł na sztukę dla koni w systemie otwartym według stanu średniookresowego. Do tej pory złożonych zostało 38 tys. wniosków (w tym na dobrostan koni nieco ponad tysiąc). W założeniach maksymalną kwotę tego wsparcia przewidziano dla ok. 52 tys. koni. Póki co rolnik może wybrać tylko jeden typ systemu użytkowania (system zamknięty lub system otwarty) do dofinansowania w eko-schemacie, ale zadeklarowano rozpatrzenie możliwości łączenia obu systemów;
- Temat rejestracji koniowatych – z informacji przekazanych przez Ministra Krzysztofa Cieciórę, na dzień 17 maja 2023 r. w bazie IRZplus zarejestrowanych było ok. 36 tys. posiadaczy koniowatych, ok. 25 tys. właścicieli koniowatych i nieco ponad 195 tys. samych koniowatych.
MRiRW przychyliło się do wniosków składanych przez PZHK i przedłużyło możliwość rejestracji koniowatych w systemie IRZplus do końca tego roku bez konsekwencji i kar. Poprawka ta została zgłoszona do ustawy o roboczej nazwie „combo weterynaryjne” (projekt Ustawy o szczególnych rozwiązaniach mających na celu poprawę nadzoru nad zdrowiem i ochroną zwierząt), MRiRW zakończyło już pracę nad tymi poprawkami, a ustawa jest już po uzgodnieniu z Komitetem do Spraw Europejskich (KSE) i ma być przedłożona w najbliższym czasie do Parlamentu.
Przedstawiciele Polskiego Związku Hodowców Koni zgłosili problemy z działaniem bazy IRZplus nakreślając główne wątki, zgłaszane przez pracowników PZHK/OZHK/WZHK oraz przez hodowców koniowatych (posiadaczy, właścicieli):
- przedłużający się brak możliwości sprawnego i bezbłędnego zautomatyzowania połączeń bazy PZHK z systemem IRZplus, tak aby dane automatycznie przepływały pomiędzy bazami. System IRZplus działa wadliwie, a obecna konieczność wprowadzania przez pracowników biur OZHK/WZHK danych koniowatych równolegle do dwóch baz: PZHK (skąd drukowane są paszporty i inne dokumenty) i IRZplus przy skali ok. 45-50 tys. źrebiąt identyfikowanych corocznie przez inspektorów OZHK/WZHK, jest nie do zaakceptowania przy wysokim rozwoju technologii informatycznych na świecie;
- brak możliwości synchronizacji systemów generuje problemy zaciągania danych dotyczących m.in. zgłoszeń koniowatych do rejestru przekazanych przez posiadaczy do Agencji, niespójność tych danych, częste braki danych kontaktowych;
- przedłużające się opracowanie i testowanie procedury API (zespół informacji, który pozwala zintegrować dwa systemy), którą otrzymaliśmy dopiero po uruchomieniu systemu IRZplus przez ARiMR, niezbędnej do procesu przygotowania połączenia obu systemów;
- określenie rozwiązań technicznych i ram czasowych naprawienia w systemie problemów i błędów wychwytywanych na etapie wprowadzania koniowatych do IRZplus. Problemy w działaniu systemu, wynikające często z błędnych założeń na etapie projektowania tej bazy, są każdorazowo zgłaszane do help desk ARiMR, jednak na przesłane listy uwag nie mamy odpowiedzi od ponad 3 miesięcy, a to generuje kolejne problemy z rejestracją koniowatych przez rolników oraz utrudnienia dla pracowników OZHK/WZHK, ale też pracowników ARiMR;
- w wyniku wejścia w życie Ustawy zmienione zostały procesy zgłaszania koniowatych do rejestru. Do 5 stycznia 2023 r. wszystkie zgłoszenia były kierowane bezpośrednio do Związków Koniowatych, a w naszym przypadku do odpowiednich OZHK/ WZHK. Zgłoszenia zawierały niezbędne dane np. numer telefonu czy adres w celu umówienia się/ dojechania w odpowiednie miejsce na opis koniowatego. W związku z błędem podczas zaciągania danych z IRZplus do PZHK, część tych danych zostaje utracona i wymusza mozolne przeszukiwanie bazy w celu np. znalezienia danej do kontaktu z właścicielem;
- system IRZplus na etapie tworzenia nie był skonsultowany ze związkami hodowców koni. Ze strony PZHK zgłaszana była propozycja dołączenia nas do zespołu testowego tego systemu, jednak spotkaliśmy się z odmową ze strony ARiMR.
Tego samego dnia odbyło się również spotkanie przedstawicieli PZHK z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi Panem Robertem Telusem. Związek złożył wniosek o przyznanie dodatkowych środków finansowych na realizację swoich działań, czyli administrowanie księgami stadnymi oraz prowadzenie oceny wartości użytkowej koni. Przedstawił również główne problemy z funkcjonowaniem aplikacji IRZplus. Zasygnalizowaliśmy również Panu Ministrowi, iż z posiadanym zasobem kadrowym nie jesteśmy w stanie wykonywać dodatkowej pracy, wpisując ręcznie do systemu IRZplus po raz kolejny tych samych danych dotyczących zidentyfikowanych koni, które znajdują się już w bazie PZHK. Zaproponowaliśmy, że do momentu uruchomienia automatyzacji przesyłu danych pomiędzy bazami PZHK i ARiMR, pracownicy OZHK/WZHK nie będą wykonywali tych czynności ręcznie, natomiast biuro PZHK deklaruje możliwość regularnego przesyłania tych danych drogą elektroniczną.
Dzień później, 26 maja 2023 r. odbyło się spotkanie w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi z przedstawicielami: ARiMR, GIW oraz związków hodowców koni: PZHK, Polskiego Klubu Wyścigów Konnych, Stowarzyszenia Hodowców i Użytkowników Kłusaków, Związku Trakeńskiego w Polsce, Polskiego Towarzystwo Kuce Szetlandzkie na temat problemów z wdrożeniem systemu IRZplus oraz uzgodnień dotyczących automatycznego przekazywania danych na temat koniowatych z baz związków do IRZplus.
W trakcie spotkania ustalono, iż:
- archiwalne dane z bazy CBDK prowadzonej przez PZHK, dotyczące koniowatych zidentyfikowanych do 5 stycznia 2023 r., zostaną przekazane do Agencji w terminie do 31 maja 2023 r., a ARiMR zapewni migrację tych danych do systemu IRZplus;
- wydruk „Zgłoszenia koniowatego do rejestru” dla pracowników OZHK/WZHK zostanie dostosowany wg uwag przekazanych przez PZHK (najważniejsze dane koniowatego wraz z jego ID jako optymalne informacje dla inspektorów w celu identyfikacji, skumulowane na jednej stronie);
- propozycja aneksu do Porozumienia podpisanego pomiędzy Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa a Polskim Związkiem Hodowców Koni regulującego zasady współpracy względem systemu IRZplus zostanie przesłana do PZHK w terminie do 2.06.2023 r. w uwzględnieniem poprawki o zapis, że w trybie zgłoszenia drogą e-mail PZHK do ARiMR będzie zgłaszał wartości do słownika np. nazwy nowych maści, ras;
- Agencja zobowiązała się do przesłania w ciągu najbliższego tygodnia instrukcji dla pracowników ZHK, dotyczącej postępowania podczas rejestracji w bazie IRZplus odpowiednich zdarzeń;
- w ciągu dwóch najbliższych tygodni odbędzie się szkolenie on-line pracowników OZHK/ WZHK i innych ZHK z funkcjonalności systemu IRZplus dedykowanych koniowatym, przeprowadzone przez uprawnione osoby z ARiMR;
- kolejne spotkanie w celu wymiany informacji o postępach prac nad połączeniem systemów i usprawnieniem działania IRZplus odbędzie się za 3 tygodnie.
Jako związek rejestrujący zdecydowaną większość pogłowia koni w Polsce, zdajemy sobie sprawę z faktu, iż podczas prób wprowadzania danych do systemu IRZplus nagminnie pojawiają się błędy systemu uniemożliwiające prawidłową i terminową realizację określonych przepisami zadań. Prowadzone działania mają na celu zabezpieczenie interesów wszystkich stron zaangażowanych w realizację zadań wynikających z Ustawy, poprzez wypracowanie realnych i skutecznych rozwiązań organizacyjnych i technicznych.
Wszystkich właścicieli i posiadaczy koniowatych, którzy nie wywiązali się dotychczas z narzuconych Ustawą obowiązków, prosimy o jak najszybsze przypisanie koniowatych w systemie IRZplus oraz podawanie kompletnych danych adresowych i kontaktu telefonicznego w momencie zgłaszania koniowatych do rejestracji.
