Sprawozdanie z działalności Polskiego Związku Hodowców Koni
w latach 2008-2011
Minione cztery lata to jeden z najtrudniejszych okresów dla hodowli i hodowców koni. Kryzys, który zaczął się w 2008 roku, w sposób szczególny odbił się na hodowli koni i żaden inny dział rolnictwa nie odczuł go tak boleśnie. Zbiegł się w czasie z głęboką transformacją całego Polskiego rolnictwa, a szczególnie polskiej hodowli koni. Proces wycofywania koni z rolnictwa – jako siły pociągowej – w większości krajów Europejskich skończył się 20 – 30 lat temu, a w Polsce kilka, kilkanaście lat temu. Potężny przemysł konny rozwijał się w miarę, jak bogaciły się tamtejsze społeczeństwa. Wzrastająca liczba chętnych do korzystania z różnego rodzaju usług konnych spowodowała zahamowanie spadkowej tendencji pogłowia koni oraz dynamiczny rozwój przemysłu konnego. Dziś w Polsce obserwujemy początek tego procesu, który w bogatej Europie Zachodniej rozpoczął się kilkadziesiąt lat temu. Aby Polska hodowla koni mogła się dynamicznie rozwijać, trzeba zbudować rynek odbiorców usług końskich – na wzór tego zbudowanego przez Niemców, Francuzów czy Szwedów. Jesteśmy wystarczająco dużym Narodem, aby ten rynek zbudować u siebie. To wymaga jednak ogromnej pracy, przede wszystkim wśród dzieci i młodzieży. Może naszym błędem jest to, że wśród naszych potencjalnych klientów widzimy tylko milionerów, a nie potrafimy dostrzec zwykłego „Kowalskiego”. Kryzys uwidocznił jak płytki i niepewny okazał się rynek zbudowany na małej grupie nowobogackich i na Włochach, jako jedynych odbiorcach koni rzeźnych. W obliczu tych zmian nie dziwi fakt, że liczba członków naszego Związku w ciągu czterech lat zmniejszyła się o prawie 20% – bo to dzieje się również w hodowli innych gatunków – ale niepokoi to, że o ile przed czterema laty prawie 42% ogółu członków brało udział w zebraniach kół, to w roku 2011 już tylko niecałe 33%. Niepokoi zmieniająca się mapa polskiego rolnictwa i polskiej hodowli koni. Dobrze, że są regiony gdzie hodowla koni rozwija się dynamicznie, rośnie pogłowie koni, coraz więcej ludzi jeździ konno, ale źle się dzieje, że w części kraju z roku na rok regres w hodowli jest coraz głębszy. Dotyczy to nie tylko koni, ale też innych gatunków zwierząt. Są to regiony o najmniejszym PKB na głowę mieszkańca, uznane za tradycyjnie rolnicze, a jednocześnie o najbardziej rozdrobnionym i najmniej wydajnym rolnictwie. I to głównie w tych regionach spada zainteresowanie hodowlą koni, a tym samym działalnością Związku. Rozwiązanie tego problemu przekracza jednak możliwości jednego, czy nawet wszystkich związków hodowców, a bez rozsądnej regionalizacji polityki, zwłaszcza polityki rolnej, problem jest nie do rozwiązania.
Każdy kryzys ma też swoje dobre strony – wyostrza „słuch” hodowców na potrzeby rynku i eliminuje z tego rynku, głuchych na sygnały, które z niego płyną. Tych dobrych obecne trudności nie zabiją, a z pewnością wzmocnią. Nie udało się też w minionym okresie rozpocząć solidnej i rzeczowej dyskusji na temat struktury i finansowania działalności Związku dziś i w przyszłości. Niestety, ale przeciętny hodowca uważa, że głównym źródłem finansowania Związku są składki członkowskie, a wszelkie opłaty traktuje tak samo jak płacone podatki. Niepokojące są sygnały wysyłane z terenu, aby liberalizować wymogi dotyczące oceny, co stoi w jawnej sprzeczności z doskonaleniem pogłowia koni w terenie, a jednocześnie psuje nie najlepszy rynek zbytu. Najbardziej bolesną sprawą minionej kadencji była sprawa Związku Warszawskiego, w którym nasilały się różne konflikty. Według mojej oceny, popartej oceną prawników, Zarząd WZHK w Warszawie łamał statut, a organy związku niezdolne były do konstruktywnego działania. W związku z powyższym, na mój wniosek, Zarząd Główny PZHK podjął decyzję o skreśleniu WZHK z listy członków PZHK. W październiku 2011 r. odbył się Nadzwyczajny Zjazd WZHK w Warszawie i zostały wybrane nowe władze. Na ostatnim swoim posiedzeniu Zarząd Główny PZHK postanowił – mimo ogromnych wątpliwości – przyjąć na nowo Związek Warszawski w poczet członków PZHK. W Związku tym nadal dzieje się nie najlepiej, a Zarząd wybrany na nadzwyczajnym zjeździe nie potrafił wygasić konfliktów, a niektóre nowe wręcz zainicjował. Ta ostania decyzja Zarządu PZHK to jednak kredyt zaufania wobec WZHK w Warszawie i mam nadzieję, że tamtejsi działacze zrozumieją wreszcie, czym jest demokracja, a z hodowcami mającymi odmienne zdanie trzeba rozmawiać, nie eliminując ich.
Mimo kryzysu, Związek zakończył proces paszportyzacji koni w Polsce i wprowadził system identyfikacji elektronicznej (chip). Polski paszport jest jednym z najtańszych w Europie. Sytuacja finansowa Związku jest stabilna. Cały czas pracujemy nad doskonaleniem jakości hodowanych koni, m. in. poprzez doskonalenie systemu oceny wartości użytkowej. Z roku na rok odbywa się coraz więcej wystaw i pokazów, które Związek wspiera znacznymi środkami finansowymi. Niewątpliwym sukcesem naszej hodowli jest zakwalifikowanie się polskiej ekipy w dyscyplinie ujeżdżenia, z końmi polskiej hodowli na Igrzyska Olimpijskie w Londynie. W dyscyplinie powożenia zaprzęgami jednokonnymi od lat dominuje Bartłomiej Kwiatek, pięciokrotny zwycięzca rankingu Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej (FEI) i aktualny wicemistrz Świata, startujący końmi rasy śląskiej, od dwóch lat wspierany finansowo przez Polski Związek Hodowców Koni.
Stan organizacyjny Polskiego Związku Hodowców Koni w latach 2008 – 2011
W minionej kadencji PZHK zrzeszał 15 Okręgowych/ Wojewódzkich Związków Hodowców Koni oraz następujące Związki Rasowe i Stowarzyszenia:
- Polski Związek Hodowców Konia Huculskiego
- Polski Związek Hodowców Koni Małopolskich
- Związek Hodowców Koników Polskich przyjęty w poczet członków w 2009
- Związek Hodowców Koni Ras Zimnokrwistych przyjęty w poczet członków w 2010
- Związek Trakeński w Polsce (członek wspierający)
- Stowarzyszenie Hodowców Polskiego Konia Gorącokrwistego (członek wspierający)
- Polish Quarter Horse Association przyjęty w poczet członków wspierających w 2009
| 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |
| Liczba terenowych kół hodowców koni | 185 | 186 | 186 | 177 |
| Liczba członków | 14.588 | 14.045 | 13.232 | 11.774 |
| Zebrania w terenowych kołach hodowców koni | 179 | 182 | 179 | 178 |
| Udział członków | 6.080 | 5.756 | 5.229 | 3.876 |
Zadania statutowe
W okresie sprawozdawczym zorganizowano ogółem 17 posiedzeń Prezydium, 12 posiedzeń Zarządu, 9 posiedzeń Komisji Rewizyjnej, 4 posiedzenia Rady Hodowlanej, 81 posiedzeń komisji ksiąg stadnych wszystkich ras, 4 narady pracowników i 3 narady kierowników OZHK/WZHK, 2 narady księgowych OZHK/WZHK.
Omówienie wniosków przyjętych przez Walny Zjazd Sprawozdawczy Delegatów Polskiego Związku Hodowców Koni w dniu 17 maja 2010 r.
- Wniosek o podjęcie wszelkich działań, również we współpracy z innymi organizacjami, zmierzających do utworzenia związkowego stada ogierów.
W dniu 12 lipca 2011 r. w Białym Borze odbyło się nadzwyczajne posiedzenie Zarządu PZHK poświęcone powołaniu spółki i wyborowi pomiędzy koncepcją współpracy ze Stadem Ogierów w Łącku w celu utworzenia zakładu treningowego dla koni ras szlachetnych, a dzierżawą Stada Ogierów w Białym Borze od Agencji Nieruchomości Rolnych, w celu utworzenia związkowego stada ogierów. Nad obiema tymi koncepcjami pracował powołany przez Zarząd zespół. Zebrani postanowili powołać spółkę pn. „Polska Hodowla Koni Sp. z o.o.” Spółka została upoważniona przez Zarząd do przygotowania i złożenia oferty na dzierżawę SO w Białym Borze.
Agencja Nieruchomości Rolnych w Szczecinie Oddział w Koszalinie na początku września 2011 r. ogłosiła przetarg nieograniczony na dzierżawę SO w Białym Borze na okres 20 lat. Niestety mimo wcześniejszych deklaracji PZHK o zainteresowaniu dzierżawą całego obiektu, z wyjątkiem pensjonatu, z przetargu bez podania powodów ANR wyłączyła kilkanaście hektarów łąk, na terenie których organizowano próbę terenową dla ogierów po 100-dniowym teście, a w ostatnich latach również próbę terenową dla koni 4-letnich biorących udział w MPMK. Mimo to spółka „PHK”, obok czterech innych podmiotów, złożyła ofertę dzierżawy, która niestety została odrzucona. Jako powód podano wpłacenie wymaganego wadium z konta PZHK, a nie z konta spółki, mimo że w ofercie zaznaczono, iż spółka jest w trakcie organizacji, a jej jedynym udziałowcem jest PZHK. Nie uznano również propozycji formy zabezpieczenia złożonej przez głównego udziałowca spółki.
Odwołania od decyzji komisji przetargowej zostały odrzucone przez ANR – oddział terenowy w Koszalinie, a następnie centralę w Warszawie
W tej sytuacji Zarząd PZHK powołał zespół, którego celem było rozeznanie możliwości dzierżawy SK Kozienice. Ostatecznie Zarząd zadecydował o zakończeniu prac zespołu, gdy okazało się, że stadnina zostanie poddana sprzedaży w drodze przetargu nieograniczonego. - W związku z dotacjami budżetowymi trafiającymi do PZHK i OZHK/WZHK, zobowiązać OZHK/WZHK do badania bilansu przez uprawnione firmy audytorskie, co najmniej raz na dwa lata. W PZHK i WlkpZHK w Poznaniu badania takie są wykonywane corocznie od kilku lat.
Wniosek jest realizowany przez OZHK/WZHK. - Wniosek, aby podstawą wyliczenia liczby delegatów na każdy Walny Zjazd PZHK była średnia arytmetyczna z sumy składek członkowskich, które zostały opłacone przez członków Związków i Związków Rasowych w okresie dwóch pełnych lat poprzedzających Walny Zjazd PZHK (1.01 – 31.12). Jeden delegat reprezentowałby każde rozpoczęte 200 członków Związków i Związków Rasowych.
Wniosek zrealizowano. - Wniosek o podjęcie rozmów z Głównym Inspektoratem Weterynarii w celu zmniejszenia i ujednolicenia opłat weterynaryjnych za wystawiane eksportowe świadectwa zdrowia.
W sprawie tej prowadzono rozmowy z Ministerstwem Rolnictwa. W oficjalnej odpowiedzi Minister Rolnictwa podkreślił, że wysokość opłat za czynności urzędowe wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną jest określona w rozporządzeniu, a ewentualne różnice mogą wynikać z różnych kosztów dojazdu do miejsca wykonywania czynności i liczby zwierząt poddawanych badaniu w jednym miejscu. - Wniosek o podjęcie stosownych działań w celu promocji konia zimnokrwistego, mięsa końskiego i jego wyrobów, zarówno przez PZHK, jak i Ministerstwo Rolnictwa.
- Wniosek o podjęcie działań mających na celu uregulowanie rynku koni rzeźnych poprzez kontraktację źrebiąt i znalezienie rynku zbytu w kraju i za granicą kraju.
Fundusz Promocji Mięsa Końskiego powołany ustawą o promocji produktów rolno-spożywczych zaczął działać od 2010 r. W skład 9-osobowej Komisji Zarządzającej Funduszu Minister Rolnictwa, na wniosek PZHK, powołał czterech reprezentantów hodowców. Przewodniczącym Komisji został Pan Jerzy Gawarecki – dyrektor SO w Kętrzynie.
W tym krótkim okresie Fundusz koncentrował się przede wszystkim na promocji koniny na rynku krajowym oraz zahamowaniu sprzedaży materiału żeńskiego na rzeź. Od bieżącego roku planowane są działania mające na celu pozyskanie odbiorców na rynku azjatyckim.
PZHK, działając we współpracy OZHK/WZHK, a od 2011 również ze Związkiem Hodowców Koni Ras Zimnokrwistych, pozyskał z Funduszu ogółem 290.000 zł na działania promocyjne w 2010 i 2011 r.
2010- Wystawy-sprzedaże ogierów rasy polski koń zimnokrwisty w OZHK/WZHK
- IX Ogólnopolski Czempionat w Kętrzynie
2011
- Wystawy OZHK/WZHK współorganizowane z ODR – Bratoszewice, Olsztyn, Sitno, Barzkowice, Poświętne, Siedlce, Szepietowo, Lubań, Stare Pole, Bałtów
- X Ogólnopolski Czempionat w Kętrzynie
- Targi Polagra-Food w Poznaniu
- I Ogólnopolski Czempionat Ogierów Hodowlanych w Kętrzynie
- Wystawy-premiowanie klaczek zimnokrwistych (19 wystaw w 9 OZHK, 373 nagrodzone klaczki)
- Wniosek o zintensyfikowanie działań związanych z polityką informacyjną prowadzoną przez PZHK. Sprawy i potrzeby hodowców koni należy poruszać nie tylko w prasie branżowej, ale również w telewizji i prasie ogólnokrajowej.
Relacje z szeregu imprez o charakterze hodowlano-sportowym przez prawie 2 lata pokazywaliśmy w ogólnokrajowym telewizyjnym magazynie pt. „Galop”, nadawanym premierowo na antenie TVP Sport i retransmitowanym na iTVP. Było to możliwe dzięki współpracy z Polskim Związkiem Jeździeckim.
Regularnie staramy się promować tematykę hodowlaną w Polskim Radio i poprzez Redakcję Rolną TVP.
Nawiązaliśmy współpracę barterową – wymiana linków www oraz przekazywanie okazjonalnych informacji – z poza branżowymi portalami typu Kocham wieś, Farmer, Gospodarz.
Założyliśmy profil użytkownika PZHK i HiJ na Facebooku.
Ponadto regularnie współpracujemy z branżowymi portalami m.in. Voltahorse, Świat Koni, Kocham konie, Equito, Giełda koni, Finisz, Nasza szkapa, Galopuje, Re-Volta itp. - Wniosek o dokonanie właściwej interpretacji ustawy o identyfikacji zwierząt, przyjętej w 2009 r., a w szczególności przepisu dotyczącego wydawania dokumentów zastępczych. Według Rozporządzenia Komisji Europejskiej dokument zastępczy wydaje się dla konia, który posiadał paszport, utracił go i nie można dokonać identyfikacji tego konia. Wydawanie dokumentów zastępczych dla każdego konia, który nie został zgłoszony do końca 2009 r. uważamy za szkodliwe dla posiadaczy tych koni, których liczbę na terenie woj. mazowieckiego szacujemy na 2-3 tysiące. Wspomniana zaś ustawa nie podaje wytycznych w tej sprawie. Wnioskujemy o odroczenie przepisu dotyczącego wydawania tychże dokumentów.
W efekcie prowadzonych wcześniej rozmów, w sprawie tej otrzymaliśmy obszerną odpowiedź z MRiRW. Podkreślono w niej, że wszystkie koniowate urodzone do 30 czerwca 2009 r., zgodnie z art. 26 rozporządzenia Komisji (WE) 504/2008 powinny zostać zgłoszone do identyfikacji do końca 2009 r. Koniowate, które nie zostały zgłoszone do rejestru w tym terminie, muszą być traktowane jak koniowate, dla których dokument identyfikacyjny został utracony i nie można ustalić ich tożsamości. Jednocześnie Minister Rolnictwa zwrócił uwagę, że obowiązek identyfikacji koniowatych wszedł w życie w 2003 r. i w tym czasie kilkakrotnie zmieniano przepisy krajowe dot. identyfikacji, w celu umożliwienia wszystkim posiadaczom dokonania prawidłowej identyfikacji koni. Było to możliwe ze względu na brak szczegółowych rozwiązań prawnych Unii Europejskiej. Obowiązujące obecnie przepisy rozporządzenia unijnego 504/2008 nie dają możliwości żadnych odstępstw. Ponadto w przypadku kontroli służb weterynaryjnych Komisji Europejskiej, wykrycie paszportów wydanych w sposób naruszający przepisy unijne, może spowodować nałożenie na Polskę sankcji, które dotkną znacznie większą grupę rolników, niż liczba posiadaczy koni, którzy nie dopełnili obowiązku identyfikacji posiadanych przez siebie zwierząt i nie zgłosili ich do rejestru do końca 2009 r. - Wniosek o zintensyfikowanie rozmów odnośnie wprowadzenia przez PZJ zestandaryzowanego programu obsługi zawodów jeździeckich, spójnego z Centralnym Rejestrem Koniowatych PZHK, co umożliwiłoby przepływ informacji dotyczących wyników koni w sporcie.
Rozmowy takie prowadzono. Ich efektem była propozycja Polskiego Związku Jeździeckiego wspólnego z PZHK zakupu programu „Toris” do obsługi zawodów jeździeckich, przedstawiona na posiedzeniu Zarządu PZHK w Gnieźnie w listopadzie 2010 r. Ostatecznie pomimo zainteresowania i wydelegowania przez Zarząd PZHK zespołu do prowadzenia szczegółowych rozmów, PZJ zadecydował o samodzielnym zakupie tego programu. Jego wdrożenie potrwa prawdopodobnie kilka lat. - Wniosek o wpisywanie w paszportach na stronie z rodowodem wyników prób dzielności rodziców (wynik końcowy ukończonej próby, oraz oceny Komisji za skoki luzem, step, kłus i galop).
Wniosek zrealizowano. - Wniosek o wprowadzenie zasady wpisu klaczy do księgi głównej ras sp i wlkp po uprzednim zaliczeniu próby dzielności.
Zarząd PZHK zdecydował o wprowadzeniu takiego wymogu od 2014 r. Komisje ksiąg stadnych sp i wlkp zmodyfikowały odpowiednie przepisy w programach hodowlanych, - Ponowienie wniosku Wielkopolskiego ZHK w sprawie aktualizacji uchwały o dopłacie paszowej do 1 ha użytków zielonych (hodowcy, którzy wprowadzili konie do swoich gospodarstw po 2006 r. też się stali posiadaczami zwierząt).
Prowadzone rozmowy niestety nie odniosły efektu. Minister Rolnictwa w udzielonej oficjalnie odpowiedzi podkreślił, że przepisy dot. płatności uzupełniających (tzw. zwierzęcych) wynikają z zapisów Wspólnej Polityki Rolnej, której celem jest m. in. oddzielenie płatności od produkcji. W praktyce oznacza to , że rolnicy w Unii otrzymują kwotę płatności określoną na podstawie danych historycznych z okresu referencyjnego, w przeliczeniu na gospodarstwo lub hektar użytków rolnych, niezależnie od tego co uprawiają lub produkują w roku bieżącym. W zakresie tym nie jest planowane wprowadzenie nowych okresów referencyjnych, gdyż byłoby to niezgodne z założeniami Wspólnej Polityki Rolnej. - Ponowienie wniosku WlkpZHK o zmianie ustawy o ochronie zwierząt zezwalającej na znakowanie koni poprzez wypalanie znaków lub wymrażanie.
- Wniosek o pilne podjęcie działań w celu wprowadzenia poprawek do ustawy o ochronie zwierząt i wprowadzenie obowiązku znakowania piętnem rasowym koni hodowlanych jak elementu promocji koni wyhodowanych w Polsce.
Próby wprowadzenia znakowania przez wymrażanie lub wypalanie piętn, jako alternatywnej metody znakowania koni, po wejściu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) 504/2008, podejmowane przez PZHK, również przy wsparciu ANR, zakończyły się niepowodzeniem. Minister Rolnictwa w oficjalnej odpowiedzi podkreślił, że znaki własności, lub oznaczenia rasowe nie spełniają wymagań przewidzianych dla alternatywnych metod znakowania, gdyż nie dają możliwości indywidualnej weryfikacji tożsamości koniowatego. - Wniosek o dopuszczenie do programów ochrony zasobów genetycznych koni hodowców posiadających również tylko 1 klacz spełniającą warunki programu.
Wniosek został odrzucony przez Ministra Rolnictwa, który podkreślał, że liczebności klaczy w stadzie objętym programem i zgłaszanym do dotacji, na wniosek hodowców były sukcesywnie zmniejszane, z 10 szt. pod koniec lat 90-tych do 3 szt. w ramach PROW 2004-2006 i do 2 szt. od 2008 r. w ramach PROW 2007-2013. Ta ostatnia zmiana budziła obawy co do możliwości realizowania założeń programu w tak małym stadzie. Zmniejszenie minimalnej liczebności stada z 3 do 2 szt. spowodowało prawie 3-krotny wzrost liczby hodowców ubiegających się o uczestnictwo w programie. Zdaniem Instytutu Zootechniki możliwość ograniczenia liczebności stada do 1 szt. stanowiłaby bardzo poważne zagrożenie realizacji pakietu rolno-środowiskowego. Ponadto tego typu zmiana wymagałaby zgody Komisji Europejskiej. - Wniosek o umieszczenie przy rejestracji koniowatych informacji, że koń jest użytkowany w gospodarstwie jako siła pociągowa, w celu uzyskania środków z programów unijnych na odnawialne źródła energii.
Wniosek nie został zrealizowany, ponieważ wnioskodawcy- delegaci LZHK w Lublinie nie sprecyzowali z jakiego typu programów unijnych można by korzystać. Z rozeznania biura PZHK wynika, że obecnie w różnych gremiach związanych z Komisją Europejską trwają dyskusje nad alternatywnymi kierunkami wykorzystania koni roboczych. Nie ma to jednak odbicia w aktualnych programach unijnych. - Wniosek o zobowiązanie wszystkich OZHK do przeprowadzenia publicznej wstępnej polowej próby dzielności dla ogierów ras zimnokrwistych ubiegających się o wpis do księgi na wystawach-aukcjach.
Wniosek zrealizowano. Próby takie są przeprowadzane publicznie od 2011 r. - Wniosek o udzielenie Związkom prawa do podejmowania wspólnie z Powiatowymi Inspektorami Weterynarii decyzji o funkcjonowaniu punktów kopulacyjnych.
Minister Rolnictwa nie przychylił się do wniosku PZHK w tej sprawie, uzasadniając, że prowadzenie punktu kopulacyjnego jest działalnością nadzorowaną przez Inspekcję Weterynaryjna, zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych, a zgoda na prowadzenie punktu jest decyzją administracyjną. Podmiot prowadzący punkt kopulacyjny musi spełniać warunki określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia punktu kopulacyjnego. Związek natomiast decyduje, zgodnie z programami hodowlanymi uznanymi przez Ministra Rolnictwa, jakie wymagania musi spełniać ogier, aby mógł być używany na punkcie kopulacyjnym. Minister podkreślił, że to przede wszystkim właściciele klaczy powinni dopilnować, aby podmioty prowadzące punkty kopulacyjne, wystawiały odpowiednie dokumenty, dzięki którym będzie możliwe zidentyfikowanie urodzonych źrebiąt zgodnie z obowiązującymi przepisami.
OZHK/WZHK powinny zgłaszać do Inspekcji Weterynaryjnej każdy przypadek naruszenia przepisów dot. prowadzenia punktów kopulacyjnych, a w przypadku udowodnienia jego właścicielowi, który jest członkiem Związku, że fałszuje dokumentację hodowlaną, wyciągać konsekwencje przewidziane statutem, włącznie z wykluczeniem z członkostwa w Związku. - Wniosek o wystąpienie do Departamentu Weterynarii o likwidację przepisu ograniczającego dowóz koni do rzeźni przez indywidualnego dostawcę na odległość do 65 km.
Z odpowiedzi w tej sprawie udzielonej przez Ministra Rolnictwa wynika, że dowóz własnych zwierząt, własnym transportem do rzeźni na odległość mniejszą niż 50 km, a praktycznie 65 km nie podlega szczególnym obostrzeniom. Zdecydowanie większe wymagania pojawiają się w momencie gdy transport taki jest zlecany osobom trzecim. W takiej sytuacji muszą być spełnione szczegółowe wymagania określone w rozporządzeniu Rady (WE) 1/2005 w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu.
Problemy w tej sprawie, zgłaszane sporadycznie przez hodowców powstawały najprawdopodobniej w wyniku złej interpretacji przepisów przez powiatowych lekarzy urzędowych. - Wniosek o wyrażenie poprzez stanowisko PZHK do MRiRW i Komisji Europejskiej (Komisja Rolnictwa) sprzeciwu wobec importu mięsa końskiego spoza terytorium Unii Europejskiej i koni niespełniających wymogów weterynaryjnych i identyfikacyjnych obowiązujących obecnie w Unii Europejskiej. Bezwzględnie zapoznać i przekazać wniosek europarlamentarzystom – członkom Komisji Rolnictwa UE.
Z odpowiedzi Ministra Rolnictwa w ww. sprawie wynikało, że nie ma potwierdzonych informacji o imporcie na teren Polski koni z krajów trzecich, nie spełniających przepisów weterynaryjnych i identyfikacyjnych. Również wnioskodawcy – delegaci OZHK w Krakowie nie wskazali konkretnych przykładów naruszania takich przepisów. Minister Rolnictwa podkreślał, że przestrzeganie przepisów unijnych w tym zakresie jest kontrolowane przez Komisję Europejską w jednakowy sposób we wszystkich krajach członkowskich.
Potwierdziła to decyzja Komisji Europejskiej w 2011 r., wstrzymująca import koniny z Argentyny, na skutek nie spełniania unijnych norm weterynaryjnych. Między innymi dzięki tej decyzji nastąpił wzmożony popyt na konie i koninę z Polski, co spowodowało również wzrost cen skupu żywca.
W świetle powyższego Zarząd nie widział uzasadnienia dla występowania w tej sprawie do europarlamentarzystów. - Wniosek o nadanie dla Stada Ogierów w Białce statusu Narodowego Centrum Hodowli i Promocji Koni Małopolskich. Uzasadnienie w załączeniu.
Wniosek zrealizowano. Centrum w Białce ściśle współpracuje z LZHK w Lublinie i PZHKoni Małopolskich. - Wniosek o podjęcie działań w celu zmiany ustawy z dn. 8.10.1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników tak, aby członkami OZHK/WZHK mogły zostać podmioty prawne.
W tej sprawie wystąpiliśmy o opinię do Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych skupiającej ponad 20 branżowych organizacji rolniczych (w tym PZHK). Rada Federacji uznała, że aktualnie nie powinno podnosić się dyskusji n.t. ewentualnych zmian w ww. ustawie, gdyż nie będzie poparcia większości organizacji rolniczych, w tym Kółek Rolniczych, dla takich zmian. W związku z tym należy zastanowić się nad zmodyfikowaniem i zarejestrowaniem statutu PZHK na podstawie nowoczesnej ustawy „Prawo o stowarzyszeniach”. - Wniosek o zobowiązanie Komisji Ksiąg Stadnych do jak najszybszego opracowania i wprowadzenia kategoryzacji klaczy.
Komisje ksiąg stadnych koni ras małopolskiej, wielkopolskiej i polski koń szlachetny półkrwi wprowadziły takie zasady. Aktualnie trwają prace nad inwentaryzacją aktywnego pogłowia klaczy pod kątem spełniania wymogów kategoryzacji. - Wniosek o dążenie do utworzenia Zakładu Treningowego dla ogierów ras szlachetnych w sektorze prywatnym, jako czynnika konkurującego z istniejącymi Zakładami Treningowymi. Wymusi to postęp w przygotowaniu koni poprzez konkurencję. Doświadczenia moje wyniesione z obserwacji prywatnych ZT dla klaczy dają podstawy do mniemania, że będzie to przyczynkiem dalszego postępu w selekcji i hodowli. Typowanie takiego ośrodka winno odbyć się w formie otwartego przetargu.
Wniosek jest realizowany już od 2009 r., kiedy to PZHK rozpisał pierwszy przetarg na organizację zakładów treningowych ogierów i klaczy ras szlachetnych. W 2010 i 2011 r. trening prowadzony był w trzech zakładach prywatnych (Bogusławice, Doruchów, Włocławek) oraz dwóch państwowych (Gniezno, Książ). - Wniosek o zobowiązanie Zarządu PZHK do uporządkowania, weryfikacji i opublikowania programów hodowlanych poszczególnych ras szlachetnych, w szczególności w zakresie zasad użycia materiału genetycznego pochodzącego z innych ksiąg rasowych, a w szczególności zagranicznych. Zasady te powinny uwzględniać interes hodowli (postępu hodowlanego) szeroko pojętej, a nie właścicieli ogierów.
Zasady programów hodowlanych od początku ich istnienia uwzględniały szeroko pojęty interes hodowców, a nie interesy określonych grup hodowców. Najwięcej zmian od opublikowania programów hodowlanych w 2005 r., wprowadzono do programów koni ras szlachetnych, co było związane z ciągłym zaostrzaniem zasad selekcji oraz użycia importowanego materiału hodowlanego do doskonalenia naszych ras. Zmiany takie zawsze są publikowane na stronie internetowej PZHK i przesyłane do OZHK/WZHK. Tym niemniej w bieżącym roku zakończone zostaną prace nad wydaniem jednolitej wersji programów. - Wniosek o publikowanie oceny wartości hodowlanej ogierów na podstawie oceny potomstwa.
Od 2011 r. na stronie internetowej PZHK opublikowana jest oficjalna metodyka i wyniki oceny wartości hodowlanej ogierów ras półkrwi na podstawie wyników uzyskiwanych w zakładach treningowych. Jest to wynik wieloletniej współpracy PZHK z Instytutem Genetyki i Hodowli Zwierząt w Jastrzębcu. Aktualnie trwają prace nad włączeniem do oceny wyników z prób dzielności klaczy – stacjonarnych i polowych, a w dalszym etapie z Mistrzostw Polski Młodych Koni.
Od 2011 r. w rejestrze ogierów wpisanych do ksiąg na stronie internetowej PZHK podawane są wyniki oceny wartości użytkowej ogierów, informacja o liczbie potomstwa i wyniki kategoryzacji. - Wniosek o doprowadzenie do utworzenia księgi stadnej kuców i koni małych.
Wniosek zrealizowano. W 2010 r. otrzymaliśmy zgodę Ministra Rolnictwa na otwarcie księgi kuców. Od 2011 r. trwają prace nad weryfikacją kuców wpisanych do rejestru pod kątem spełniania wymogów wpisu do księgi. W 2012 r. w Opocznie odbędzie się Ogólnopolski czempionat kuców wg wymagań nowo otwartej księgi, a w Wielkopolsce planowana jest organizacja otwartego czempionatu kuców w skokach. - Wniosek, aby Komisje Ksiąg Stadnych zawierały w swoim składzie co najmniej 40% hodowców prywatnych z głosem decydującym.
W marcu 2012 r. Zarząd Główny dokonał zmian w regulaminie komisji ksiąg stadnych/rejestru, rozszerzając ich skład z obecnych 5 do 7 osób i gwarantując co najmniej 3 miejsca dla hodowców (w tym min. 2 dla kandydatów związków rasowych zrzeszonych w PZHK). Wprowadzenie zapisu różnicującego hodowców na prywatnych i państwowych byłoby dyskryminowaniem tych ostatnich. - Wniosek, aby w trakcie kwalifikacji ogierów do ZT nagrywać prezentację poszczególnych ogierów. Po kwalifikacji na spotkaniu Komisji z hodowcami omówić te prezentacje wskazując walory i defekty czy błędy. Będzie to szkoleniem dla hodowców, a jednocześnie oczyści atmosferę nieufności i podejrzeń. Do Komisji zapraszać doświadczonych hodowców zagranicznych.
Od 2011 r. kwalifikacja ogierów do ZT jest nagrywana. Po kwalifikacji właściciele ogierów otrzymali szczegółową kartę ocen ogiera, z opisem jego wad i zalet. Również w 2011 r. komisje ksiąg stadnych koni ras szlachetnych powołały nową komisję kwalifikacji i oceny ogierów. W jej skład weszli uznani specjaliści z zakresu hodowli i sportu jeździeckiego. - Wniosek o ponowienie wystąpienia do MRiRW z wnioskiem o zwolnienie właścicieli ogierów prowadzących punkty kopulacyjne z obowiązku corocznego badania ogierów na takie choroby jak NZK, zaraza stadnicza, nosacizna. Badanie takie winno być wykonywane w przypadku wstawiania ogiera na punkt po raz pierwszy.
Minister Rolnictwa nie przychylił się do wniosku w tej sprawie, tłumacząc że badanie ogiera jedynie w momencie pierwszego wstawienia na punkt kopulacyjny nie daje gwarancji, że nie zostanie on zakażony w późniejszym terminie i nie stanie się następnie źródłem zakażenia dla krytych klaczy. Ryzyko takie zwiększa się wraz z możliwością przemieszczania ogierów między punktami kopulacyjnymi. Ponadto, coroczne badanie w punktach kopulacyjnych powoduje, że ogier staje się niejako zwierzęciem wskaźnikowym, potwierdzającym, że ww. jednostki nie występują na terytorium Polski. Jest to tym bardziej istotne, że informacja o wystąpieniu tych chorób musi być przekazywana Komisji Europejskiej i innym państwom członkowskim.
W ostatnich kilku latach wystąpiło kilka przypadków dodatnich reakcji serologicznych świadczących o niedokrwistości zakaźnej koni. - Wniosek o zainicjowanie działań do Europejskiej Federacji Koni Ardeńskich w kierunku utworzenia działu koni ardeńskich w Księdze Stadnej Koni Rasy Polski Koń Zimnokrwisty lub Księgi Koni Ardeńskich w Polsce.
Wniosek w końcowej fazie realizacji. Aktualnie propozycja umowy w tej sprawie, przedstawiona przez stronę francuską, jest analizowana przez Komisję Księgi Stadnej koni rasy polski koń zimnokrwisty.
Pogłowie koni w Polsce
Liczba klaczy i ogierów aktywnych w hodowli w poszczególnych rasach
Pogłowie koni w Polsce wg GUS oraz PZHK
| 2002 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |
| GUS | 329.533 | 320.952 | 312.139 | 306.992 | 329.164 | 325.304 | 297.942 | 264.200 | 254.439 |
| PZHK | 362.800 | 344.188 | 314.313 |
Liczbowa struktura pogłowia wg PZHK w zależności od typu użytkowego
| 2009 | 2010 | 2011 | |
| Zimnokrwiste | 223.349 | 202.459 | 177.240 |
| Szlachetne | 105.371 | 105.156 | 99.946 |
| Kuce | 34.080 | 36.573 | 37.127 |
Procentowa struktura pogłowia wg PZHK w zależności od typu użytkowego
| 2009 | 2010 | 2011 | |
| Zimnokrwiste | 61,6 | 58,8 | 56,4 |
| Szlachetne | 29 | 30,6 | 31,8 |
| Kuce | 9,4 | 10,6 | 11,8 |
Klacze w wieku 3-15 lat w pogłowiu w latach 2009-2011 wg PZHK
| Kuce | Szlach. | Zimn. | Ogółem | % klaczy ogółem w pogłowiu |
|
| 2009 | 15.083 | 51.020 | 123.892 | 189.995 | 52,3 |
| 2010 | 16.239 | 49.955 | 112.188 | 178.382 | 51,8 |
| 2011 | 17.060 | 47.669 | 98.204 | 162.933 | 51,8 |
Należy zwrócić uwagę, że liczba klaczy i ogierów podana w poniższych tabelach to liczba koni poddanych przeglądom w roku sprawozdawczym, a nie faktycznie wpisanych do ksiąg. Z tego powodu zarówno liczba faktyczna klaczy wpisanych do ksiąg, jak i liczba ogierów kryjących jest większa od liczby klaczy i ogierów poddanych przeglądom
RASA MAŁOPOLSKA
Pomimo objęcia tej rasy programem ochrony, w liczbie klaczy aktywnych w hodowli obserwuje się tendencję spadkową spowodowaną dekoniunkturą, w wyniku której hodowcy odstępują od krycia klaczy nie mając możliwości sprzedaży koni. Liczba młodych klaczy wcielanych do hodowli również maleje. Liczba rejestrowanych corocznie źrebiąt nie maleje, ale jest to związane z wymogiem rejestrowania koni w celu wystawienia paszportów, a nie zwiększonym zainteresowaniem hodowców. Zmniejsza się liczba ogierów rasy małopolskiej poddanych przeglądom (od 2008 r. spadek o 50%). W roku 2011, po kilkuletniej przerwie, ogiery małopolskie zostały poddane próbom dzielności we wspólnym, z innymi rasami szlachetnymi, zakładzie treningowym. Od roku 2008 do hodowli weszło 46 ogierów młodych. W wyniku kategoryzacji w rasie tej w latach 2011-2012 prawo krycia utraciło 16 ogierów wpisanych do księgi po 2004 r . W programie ochrony koni tej rasy w 2011 roku było 565 klaczy, czyli 37,2% klaczy wpisanych do księgi głównej. Ograniczenie warunków rodowodowych w znowelizowanych programach ochrony spowodowało spadek liczby klaczy objętych programem o 49 szt. w porównaniu do roku 2009.
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | |||||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | ||||||||
| G | W | G | W | G | G | W | G | G | |||
| 2011 | 1.330 | 134 | 190 | 17 | 322 | 356 | 123 | 123 | 3 | 172 | 9,97 |
| 2010 | 1.402 | 183 | 204 | 20 | 284 | 352 | 132 | 146 | 14 | 194 | 8,31 |
| 2009 | 1.651 | 255 | 282 | 25 | 441 | 506 | 207 | 162 | 11 | 231 | 11,33 |
| 2008 | 1.423 | 251 | 211 | 42 | 369 | 460 | 147 | 247 | 18 | 201 | 11,56 |
RASA WIELKOPOLSKA
Na przestrzeni ostatnich 4 lat obserwuje się spadek liczby klaczy użytkowanych w rozrodzie. Stosunkowo niewielka liczba klaczy wpisanych do księgi wielkopolskiej spełnia rodowodowe wymagania programów ochrony po ich zmianie, a programem ochrony w 2011 roku były objęte 144 klacze.
Od roku 2008 roku do hodowli weszło tylko 20 ogierów, ale należy pamiętać, że w rasie tej dopuszczony i stosowany jest na szeroką skalę dolew ras zagranicznych, podobnie jak w księdze koni rasy sp. W wyniku kategoryzacji w rasie tej w latach 2011-2012 prawo krycia utraciło 15 ogierów wpisanych do księgi po 2004 r. Od 2014 r. klacze tej rasy będą przed wpisem do księgi poddawane obligatoryjnie próbom dzielności (polowym i stacjonarnym).
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | |||||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | ||||||||
| G | W | G | W | G | G | W | G | G | |||
| 2011 | 1.539 | 312 | 186 | 21 | 282 | 335 | 166 | 75 | 3 | 120 | 10,10 |
| 2010 | 1.700 | 397 | 177 | 30 | 322 | 367 | 205 | 77 | 3 | 145 | 10,90 |
| 2009 | 1.844 | 509 | 222 | 33 | 347 | 455 | 304 | 87 | 7 | 157 | 10,79 |
| 2008 | 1.887 | 614 | 296 | 34 | 433 | 580 | 276 | 180 | 7 | 158 | 12,70 |
RASA POLSKI KOŃ SZLACHETNY PÓŁKRWI
Podobnie jak w rasie wielkopolskiej, obserwuje się spadek liczby klaczy użytkowanych w rozrodzie. Spadek liczby młodych ogierów zakwalifikowanych do hodowli w 2011 r. spowodowany jest zaostrzeniem kryteriów selekcji w ZT i MPMK. Od 2014 r. klacze tej rasy będą przed wpisem do księgi poddawane obligatoryjnie próbom dzielności, ponieważ program hodowlany koni tej rasy zakłada, że celem jest uzyskanie koni o wybitnych wartościach wierzchowych. W wyniku kategoryzacji w rasie tej w latach 2011-2012 prawo krycia utraciło 58 ogierów wpisanych do księgi po 2004 r .
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | |||||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | ||||||||
| G | W | G | W | G | G | W | G | G | |||
| 2011 | 1.970 | 238 | 316 | 24 | 477 | 568 | 423 | 296 | 32 | 316 | 8,22 |
| 2010 | 2.174 | 279 | 307 | 23 | 550 | 628 | 497 | 268 | 37 | 362 | 8,52 |
| 2009 | 2.181 | 320 | 414 | 45 | 649 | 752 | 664 | 263 | 41 | 388 | 9,02 |
| 2008 | 2.303 | 428 | 407 | 60 | 842 | 1.077 | 577 | 477 | 27 | 406 | 9,46 |
RASA ŚLĄSKA
Z populacji 1207 klaczy starszych czynnych w hodowli w 2011 roku, 608 klaczy uczestniczyło w programie ochrony (50%). Liczba młodych klaczy wchodzących do hodowli w ostatnim roku wykazuje tendencję wzrostową. Źrebięta rodzące się w rasie pozwalają mieć nadzieję na stabilizację liczby klaczy i ogierów w przyszłości. 204 ogiery działające w rozrodzie reprezentują wszystkie 6 rodów męskich w różnej, ale bezpiecznej, liczebności. Od 2008 r. stopniowo zaostrzana jest selekcja ogierów w ZT, a od 2012 r. zaostrzono kryteria selekcji klaczy w ZT.
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | |||||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | ||||||||
| G | W | G | W | G | G | W | G | G | |||
| 2011 | 1.207 | 188 | 191 | 13 | 375 | 406 | 192 | 204 | 20 | 247 | 12,64 |
| 2010 | 1.193 | 194 | 163 | 16 | 345 | 388 | 249 | 181 | 19 | 251 | 12,37 |
| 2009 | 1.136 | 261 | 235 | 31 | 347 | 394 | 349 | 183 | 29 | 266 | 14,00 |
| 2008 | 981 | 291 | 188 | 37 | 332 | 389 | 408 | 267 | 32 | 239 | 15,87 |
RASA POLSKI KOŃ ZIMNOKRWISTY
W tej populacji wyróżnione są dwa typy: konie sztumskie i konie sokólskie. Obydwa objęte są programami ochrony: klacze sztumskie – 539 sztuk, a sokólskie – 658 sztuk. Liczby te od początku działania programu, czyli od 2008 roku, zostały podwojone. Zadaniem Związku w przypadku tej rasy koni powinna być troska o popularyzację użytkowania roboczego i rekreacyjnego, przy jednoczesnych staraniach o doskonalenie użytkowości rzeźnej. Obserwowany spadek liczby młodych ogierów wynika z zaostrzonych kryteriów selekcyjnych. Największy spadek liczby pokrytych klaczy na przestrzeni ostatnich dwóch lat dotyczy tej populacji.
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | |||||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | ||||||||
| G | W | G | W | G | G | W | G | G | |||
| 2011 | 5.424 | 1.466 | 1.171 | 309 | 2.642 | 3.132 | 12.315 | 2.147 | 234 | 2.434 | 19,23 |
| 2010 | 5.096 | 1.915 | 1.150 | 284 | 2.262 | 2.940 | 12.609 | 2.215 | 341 | 2.719 | 19,34 |
| 2009 | 5.241 | 1.876 | 1.358 | 438 | 2.735 | 3.351 | 17.541 | 2.245 | 337 | 2.667 | 24,16 |
| 2008 | 4.595 | 2.106 | 1.329 | 425 | 2.346 | 3.542 | 14.131 | 2.659 | 416 | 2.435 | 25,04 |
RASA KONIK POLSKI
Liczba klaczy w programie ochrony (762 szt. w 2011 r.) pozwalają na uznanie sytuacji w rasie za dobrą. Od wielu lat w tej rasie jest monitorowany stopień spokrewnienia populacji. Sposób użytkowania koni pozwala na doskonalenie cech związanych z przydatnością do użytkowania wierzchowego lub zaprzęgowego, bez zasadniczej zmiany typy konika polskiego.
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | ||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | |||||
| 2011 | 814 | 159 | 284 | 318 | 142 | 14 | 165 | 7,52 |
| 2010 | 748 | 163 | 268 | 280 | 127 | 16 | 177 | 5,57 |
| 2009 | 612 | 172 | 253 | 260 | 118 | 26 | 166 | 5,57 |
| 2008 | 561 | 133 | 225 | 242 | 173 | 20 | 159 | 5,72 |
RASA HUCULSKA
Podobnie jak w rasie konik polski, z roku na rok wzrasta liczba młodych klaczy wpisywanych do księgi. W populacji są reprezentowane wszystkie 14 linii żeńskich i 7 rodów męskich. W 2011 roku programem ochrony objętych było 1052 klacze tej rasy, jest to najwyższy, ze wszystkich ras objętych programami, wskaźnik w stosunku do liczby klaczy wpisanych do ksiąg. Ogiery huculskie od 5 lat są kwalifikowane do hodowli przez jedną komisję, co powoduje zaostrzenie selekcji.
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | ||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | |||||
| 2011 | 1.211 | 205 | 359 | 319 | 174 | 12 | 179 | 5,11 |
| 2010 | 1.172 | 191 | 311 | 343 | 163 | 17 | 182 | 5,81 |
| 2009 | 1.172 | 209 | 350 | 398 | 149 | 19 | 182 | 6,48 |
| 2008 | 925 | 195 | 323 | 345 | 190 | 24 | 174 | 7,14 |
KUCE I KONIE MAŁE
W 2010 roku została wydana decyzja o otworzeniu księgi kuców, dlatego też dane z lat 2008-2010 obejmują populację wpisaną do rejestru, natomiast liczby za rok 2011 dotyczą populacji koni wpisanych do księgi. Na podstawie tych danych nie można jeszcze wnioskować o rozwoju rasy. Jedynie klacze młode i ogiery wpisane w 2011 roku dają nadzieję, że w ciągu kilku lat rasa osiągnie liczebności pozwalające na bezpieczne prowadzenie hodowli.
| Rok | Klacze starsze | Klacze młode | Źrebięta | Ogiery starsze poddane przeglądom |
Ogiery młode | Zmiany w stanówce | ||
| Ogierki | Klaczki | liczba ogierów | średnie krycie | |||||
| 2011 | 54 | 89 | 112 | 99 | 25 | 35 | 358 | 4,37 |
| 2010 | 600 | 71 | 156 | 183 | 397 | 58 | 418 | 3,90 |
| 2009 | b.d. | 88 | 115 | 525 | b.d. | 47 | 379 | 5,26 |
| 2008 | 695 | 130 | 404 | 789 | 402 | 74 | 340 | 5,46 |
LICZBA KLACZY W PROGRAMACH OCHRONY
| 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |
| rasa konik polski | 534 | 575 | 688 | 762 |
| rasa huculska | 911 | 919 | 1.030 | 1.052 |
| rasa małopolska | 774 | 614 | 609 | 565 |
| rasa śląska | 539 | 520 | 598 | 608 |
| rasa wielkopolska | 157 | 143 | 159 | 144 |
| polski koń zimnokrwisty – typ sztumski |
220 | 278 | 421 | 539 |
| polski koń zimnokrwisty – typ sokólski |
320 | 370 | 564 | 658 |
| suma | 3.455 | 3.419 | 4.069 | 4.328 |
STANÓWKA
| 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |
| Liczba ogierów uczestnicząca w rozrodzie |
4.192 | 4.525 | 4.531 | 4.056 |
| Średnia liczba pokrytych klaczy |
21,5 | 21,5 | 15,0 | 14,7 |
| Liczba klaczy pokrytych ogółem |
~ 77.500 | ~ 80.500 | ~ 66.000 | ~ 59.500 |
Działalność biura PZHK
W strukturze biura PZHK funkcjonuje 5 działów podlegających dyrektorowi biura:
- Sekretariat (w 2011 r. – 1 osoba, 1 etat)
- Dział Finansowo-Księgowy (3 osoby, 1,5 etatu +umowa zlecenie)
- Dział Hodowlany (5 osób, 3,5 etatu + umowa zlecenie)
- Dział Ksiąg Stadnych i Identyfikacji (3 osoby, 3 etaty)
- Dział Informatyczny (3 osoby, 3 etaty)
DZIAŁ HODOWLANY
- Stacjonarne próby dzielności ogierów i klaczy
Ogiery zakwalifikowane do ZT:2008 2009 2010 2011 młp, wlkp, sp, zagr
(trening wierzchowy)51
(2 x ZT)47
(2 x ZT)44
(2 x ZT)15
(1 x ZT)młp, wlkp, sp, zagr
(trening zaprzęgowy)13 4 7 6 śląskie
(trening zaprzęgowy)36 35 22 24 Suma 100 86 73 Klacze zakwalifikowane do ZT:
2008 2009 2010 2011 młp, wlkp, sp, zagr
(trening wierzchowy)228
(9 naborów)183
(10 naborów)199
(12 naborów)147
(10 naborów)śląskie
(trening zaprzęgowy)36
(2 nabory)30
(2 nabory)35
(2 nabory)36
(2 nabory)Suma 253 212 233 18 - Badania genetyczne finansowane przez PZHK
2008 2009 2010 2011 liczba badań 3971 3970 3547 3736 - Ogólnopolskie czempionaty hodowlane
Współorganizowane z OZHK/WZHK, SO i Związkami Rasowymi w rasach: m, wlkp, sp, śl, z, kn, hc. Dofinansowane z funduszu hodowlanego PZHK ogółem kwotą 276.000 zł.2008 2009 2010 2011 małopolska SO Białka SO Białka SO Białka SO Białka wielkopolska – Gniezno – Gniezno polski koń
szlachetny półkrwi– Nowa Wieś Młodzikowo Okoły
(w skokach luzem)śląska SO Książ Partynice Partynice SO Książ zimnokrwista SO Kętrzyn SO Kętrzyn SO Kętrzyn SO Kętrzyn huculska SKH Gładyszów SKH Gładyszów SKH Gładyszów SKH Gładyszów konik polski SO Sieraków SO Sieraków SO Sieraków SO Sieraków SUMA 5 7 6 7 - Mistrzostwa Polski Młodych Koni w skokach, ujeżdżeniu, WKKW, zaprzęgach jednokonnych oraz sportowych rajdach konnych (od 2010 r.)
Lata Konie Ujeżdżenie Skoki przez przeszkody 4-L 5-L 6-L Suma 4-L 5-L 6-L 7-L Suma 2011 pol. 23 9 8 40 30 28 15 6 79 zagr. 9 11 4 24 27 29 17 3 76 2010 pol. 17 14 7 38 37 25 19 10 91 zagr. 10 7 3 20 29 26 17 8 80 2009 pol. 25 8 10 43 30 33 17 9 89 zagr. 7 10 5 22 8 8 8 6 30 2008 pol. 23 19 5 47 49 41 24 11 125 zagr. 11 8 4 23 22 16 16 7 61 Lata Konie WKKW Powożenie zaprzęgami
jednokonnymi4-L 5-L 6-L Suma 4-L 5-L 6-L Suma 2011 pol. 13 10 9 32 6 7 3 16 zagr. 1 – – 1 – – – – 2010 pol. 14 13 9 36 7 4 2 13 zagr. 1 – – 1 – – – – 2009 pol. 15 16 7 38 7 2 2 11 zagr. 2 – – 2 1 1 – 2 2008 pol. 25 8 6 39 2 4 3 9 zagr. 1 – – 1 1 – 1 2 Do obowiązków PZHK należała m.in. kwalifikacja koni na podstawie wyników zawodów, wpisywanie koni zagranicznych do bazy PZHK, zadbanie o skład sędziowski, głównie sędziów zagranicznych, kontrola przestrzegania zasad regulaminowych oraz rozwiązywanie kwestii spornych związanych z uczestnictwem w tych zawodach.
- Krajowa Wystawa Zwierząt Hodowlanych
W 2008 r., podobnie jak w latach ubiegłych, nie udało się zgromadzić odpowiedniej liczby koni małopolskich do rozegrania czempionatu ogierów.
W 2009 r. wystawa została odwołana.
W 2010 r. po raz pierwszy w czasie KWZH zaprezentowano konie wystawowe w różnych formach użytkowania i wyłoniono czempiony użytkowe w każdej rasie i płci. Brak publiczności spowodowany był głównie niekorzystnym terminem oraz rozdzieleniem KWZH od innych imprez wystawienniczych.
W 2011 r. wystawa nie cieszyła się dużym zainteresowaniem publiczności, ponieważ jej goście byli separowani od drugiej dużej, odbywającej się równolegle imprezy – Targi Polagra-Food. Na wniosek związków hodowców zwierząt, począwszy od 2013 r., wystawy krajowe będą odbywały się co dwa lata. - Polowe próby dzielności i regionalne wystawy młodych koni, organizowane przez OZHK/WZHK, na których nagrody w wys. po 3 000 zł. finansował PZHK
OZHK 2008 2009 2010 2011 Białystok – 2 2 3 Bydgoszcz 2 2 3 3 Malbork 2 2 2 2 Katowice 3 4 5 4 Kielce 2 2 3 2 Kraków 5 7 5 4 Lublin 2 1 3 4 Łódź 2 4 6 4 Olsztyn 3 3 6 6 Poznań 5 4 5 5 Rzeszów 2 3 2 3 Szczecin – – – – Warszawa – 1 9 4 Wrocław – – – 2 Zielona Góra – – – – SUMA 28 35 51 46 Razem 160 wystaw x 3.000 zł = 480.000 zł
- W 2008 roku PZHK był patronem merytorycznym Mistrzostwa Świata w Zaprzęgach Jednokonnych w Jarantowie, a w 2009 roku patronem merytorycznym Finału Pucharu Świata w WKKW w Strzegomiu.
Corocznie PZHK był obecny, m. in. ze stoiskiem, na największych międzynarodowych halowych zawodach jeździeckich w Poznaniu i Warszawie. - Szkolenia
2008- Egzaminy na uprawnienia do wpisu koni do ksiąg stadnych:
- teoretyczny: 4 pracowników OZHK/WZHK
- praktyczny: 4 osoby – zimn, 3 osoby – śl
- Szkolenia w zakresie opisu słownego i graficznego koni (3 szkolenia, 28 osób)
- Szkolenie księgowych i kierowników OZHK/WZHK z wykładowcami z Instytutu Studiów Podatkowych
2009
- Szkolenie pracowników PZHK w zakresie identyfikacji osłów (Francja)
- Szkolenie pracowników OZHK/WZHK w zakresie identyfikacji osłów
- Szkolenie w zakresie opisu słownego i graficznego koni (14 osób)
- Międzynarodowe szkolenie z oceny pokroju koni rasy huculskiej
- Szkolenie pracowników OZHK/WZHK z oceny pokroju koni wierzchowych
2010
- Szkolenie w zakresie opisu słownego i graficznego koni (13 osób)
- Szkolenie pracowników OZHK/WZHK w zakresie oceny pokroju i oceny wartości użytkowej koni rasy konik polski
- Egzaminy na uprawnienia do wpisu koni do ksiąg stadnych:
- teoretyczny: 7 pracowników OZHK/WZHK i PZHK
- praktyczny: 3 osoby – zimn, 1 osoba – śl
2011
- Szkolenie pracowników OZHK/WZHK w zakresie oceny źrebiąt ras szlachetnych
- Egzaminy na uprawnienia do wpisu koni do ksiąg stadnych:
- teoretyczny: 5 pracowników OZHK/WZHK i PZHK
- praktyczny: 3 osoby – zimn, 4 osoby – hc, 3 osoby – śl, 6 osób – młp, wlkp i sp.
- Egzaminy na uprawnienia do wpisu koni do ksiąg stadnych:
- Konsultacje i redagowanie aktów prawnych
2009
Ustawy:- o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt
- o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich
- o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
Rozporządzenia:
- dotyczące wysokości opłat za wystawienie paszportu
- dotyczące materiału biologicznego
- dotyczące ochrony zasobów genetycznych
2010
Rozporządzenia:- w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia punktów kopulacyjnych
- w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolno-środowiskowy”
- w sprawie upoważnienia związków hodowców i innych podmiotów do wykonywania zadań w zakresie prowadzenia ceny wartości użytkowej
2011
Rozporządzenia:- w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania programu rolno-środowiskowego
- Programy ochrony zasobów genetycznych
W latach 2008-2011 proponowano i konsultowano zmiany w programach ochrony, głównie w zakresie kształtu programów ochrony i procedur przy ubieganiu się o przyjęcie klaczy do programów. - Redagowanie i Wydawanie Czasopisma „Hodowca i Jeździec”
Pracownicy Działu Hodowlanego biorą udział w pracach Komitetu Redakcyjnego oraz publikują artykuły w związkowym kwartalniku, a w szczególności relacje z ogólnopolskich czempionatów rasowych, stacjonarnych prób dzielności ogierów i klaczy ras szlachetnych, ogólnopolskiego uznawania ogierów rasy huculskiej, z jesiennych wystaw-aukcji ogierów ras zimnokrwistych. - Udział w konferencjach
2008- Walny Zjazd Hucul International Federation (Topolczanki, Słowacja)
- Międzynarodowa Konferencja Hodowców Koni AngloArabskich (Tarbes, Francja)
- Konferencja Światowej Federacji Hodowców Koni Sportowych – WBFSH (Lion, Francja)
2009
- Walny Zjazd Hucul International Federation (Topolczanki, Słowacja)
- Międzynarodowa Konferencja Hodowców Koni Anglo-Arabskich (Janów Podlaski, Polska)
- Konferencja Światowej Federacji Hodowców Koni Sportowych – WBFSH (Kopenhaga, Dania)
2010
- Walny Zjazd Hucul International Federation (Topolczanki, Słowacja)
- Międzynarodowa Konferencja Hodowców Koni Anglo-Arabskich (Sewilla, Hiszpania)
2011
- Walny Zjazd Hucul International Federation (Topolczanki, Słowacja)
- Międzynarodowa Konferencja Hodowców Koni Anglo-Arabskich (Sardynia, Włochy)
- Konferencja Światowej Federacji Hodowców Koni Sportowych – WBFSH (Sewilla, Hiszpania)
- Kontrole (wspólnie z działem finansowo-księgowym oraz działem ksiąg stadnych i identyfikacji)
2009
Kontrole dotyczące prowadzenia ksiąg, identyfikacji koni i wydawania paszportów oraz kontrole finansowe przeprowadzono w ZHKZL w Zielonej Górze, PomZHK w Malborku oraz WZHK w Warszawie. Nie stwierdzono poważnych uchybień.PZHK był poddany kontroli Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt w zakresie prawidłowości prowadzenia oceny wartości użytkowej w zakładach treningowych i MPMK. Kontrola nie stwierdziła poważnych uchybień.
2010
PZHK był poddany kontroli Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt w zakresie prawidłowości finansowych rozliczeń w administrowaniu księgami koni hodowlanych i prowadzeniu oceny wartości użytkowej oraz kontroli MRiRW w zakresie prowadzenia centralnej bazy danych koniowatych. Nie stwierdzono poważnych uchybień.
2011
Kontrole dotyczące prowadzenia ksiąg, identyfikacji koni i wydawania paszportów oraz kontrole finansowe przeprowadzono w ZZHK w Szczecinie oraz ZHKWlkp w Gnieźnie. Nie stwierdzono poważnych uchybień.
DZIAŁ KSIĄG STADNYCH I IDENTYFIKACJI
- Wydanie drukiem księgi stadnej koni małopolskich Km VII cz.1 ogiery, 2 – klacze i 3 – angloaraby wg CIAA.
- Wydanie drukiem księgi stadnej Kkn tom IX.
- Wydanie drukiem księgi Kwlkp VII cz.1 ogiery.
- Liczenie kodów i % krwi arabskiej u koni rasy małopolskiej – policzono całość pogłowia rasy małopolskiej.
- Kontrola księgi stadnej koni rasy małopolskiej C.I.A.A. oraz współpraca z C.I.A.A.
- Katalogi na kwalifikacje ogierów, Zakłady Treningowe i Wystawy Krajowe w Poznaniu. Przygotowano 26 katalogów.
- Przygotowywanie coroczne rejestrów ogierów na stronę internetową www.pzhk.pl.
- Wybór ogierów do programów ochrony i wysłanie kartotek ogierów do IZ Balice.
- Administrowanie danymi w bazie i uzupełnianie bazy o wyniki z ZT, MPMK i wyniki prób dzielności koników polskich oraz kategoryzacje ogierów. W dalszym ciągu trwają prace nad bieżącym porządkowaniem bazy.
- Rejestracja koni sprowadzanych z zagranicy – zarejestrowano i wpisano do bazy 4713 szt.
- Koordynacja prac nad stworzeniem działu Centralnej bazy danych koniowatych oraz szkolenie Inspekcji Weterynaryjnej – przeszkolono 505 osób.
- Rejestracja koni na MPMK i pomoc w organizacji MPMK.
- Koordynacja prac Komisji ksiąg stadnych rasy małopolskiej, konika polskiego, kuców i koni małych.
- Prace nad programem Polskiej księgi stadnej kuców. Weryfikacja kuców z rejestru do księgi stadnej.
- Szkolenie pracowników OZHK/WZHK z programu Polskiej księgi stadnej kuców – 2 szkolenia w 2009 i 2011.
- Pomoc w organizacji KWZH w Poznaniu.
- Pomoc w organizacji szkoleń z zakresu opisu słownego i graficznego koni.
DZIAŁ INFORMATYCZNY
- Administracja i utrzymanie w ruchu serwerów baz danych (Centralnego Rejestru Koniowatych PZHK i Centralnej Bazy Danych Koniowatych)
- Zakupy sprzętu komputerowego i oprogramowania (serwerów, stacji roboczych, laptopów, licencji na oprogramowanie) do biura PZHK.
- Instalacja oprogramowania na serwerach i stacjach roboczych oraz ich aktualizacja.
- Szkolenie użytkowników aplikacji dostępowej do Centralnego Rejestru Koniowatych PZHK – pracowników OZHK/WZHK (około 50. osób).
- Współpraca i pomoc dla pracowników OZHK/WZHK w pracy na bazie danych.
- Wykonywanie sprawozdań rocznych, kwartalnych i okresowych z wykorzystaniem danych gromadzonych w bazie na potrzeby PZHK, Ministerstwa Rolnictwa, GUS, uczelni i instytutów związanych z hodowlą koni.
Raportowanie danych z bazy corocznych Rejestrów Ogierów dla OZHK/WZHK i strony internetowej PZHK.
Przekazywanie danych do Instytutu Zootechniki w Balicach (program ochrony zasobów genetycznych). - Wykonano i wdrożono rozszerzenia i udoskonalenia aplikacji dostępowej do Rejestru Koniowatych PZHK w tym nowe moduły:
- punkty rozpłodowe,
- raporty (wpisy do ksiąg, opisy koniowatych, zdarzenia użytkowe)
- zasoby genetyczne,
- koła,
- badanie krwi i DNA.
- Zaprojektowanie,wykonanie i wdrożenie aplikacji KSIĘGI służącej Redakcji Ksiąg Stadnych do wydawnia ksiąg koni stadnych w formie papierowej.
- Przygotowanie i wdrożenie kilkadziesiąt typów wzorców wydruków bezpośrednio z bazy (m. in. nadruki na paszporty, zaświadczenia do ARiMR, katalogi OZHK/WZHK, wnioski o badanie krwi, zaświadczenie o wpisie do księgi, wydruki kartotek)
- Administracja i aktualizacja danych na stronie internetowej PZHK oraz implementacja nowej strony internetowej uruchomionej na początku 2012 roku, w tym przeniesienie danych z poprzedniej strony.
- Opracowano założenia i projekt funkcjonowania Centralnej Bazy Danych Koniowatych (CBDK), który następnie wdrożono, w tym:
- zatrudnienie i przygotowanie 2 pracowników,
- projekt i wdrożenie dwóch aplikacji dostępowych (jedna dla urzędowych lekarzy weterynarii, druga dla dostawców danych do CBDK – wystawców paszportów koniowatych w Polsce innych niż PZHK)
- opracowanie i zaimplementowanie oprogramowania do przenoszenia danych z bazy PZHK do Centralnej Bazy Danych Koniowatych
- przygotowanie bazy materialnej pod funkcjonowanie CBDK (wynajęcie pomieszczenia, zakup serwerów, drukarki, komputerów, urządzeń sieciowych, oprogramowania bazy danych i serwerów aplikacyjnych ORACLE)
- w 2010 roku przeszkolono teoretycznie i praktycznie 359 pracowników Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie dostępu do danych zawartych w CBDK (dostęp przez internet) oraz 46 pracowników OZHK/WZHK i innych związków wystawiających paszporty koniowatych
- Od 2011 roku uruchomiono produkcyjną wersję (z pełnymi danymi) Centralnej Bazy Danych Koniowatych oraz opracowano i wdrożono stronę internetową zawierającą informacje na temat przepisów prawnych, informacji o danych i działaniu CBDK (http://cbdk.pl/).
- W 2011 roku przeszkolono 66 osób do obsługi aplikacji dostępowej do CBDK oraz na wniosek Generalnego Inspektoratu Weterynarii i użytkowników bazy dokonano korekt i zmian w działaniu aplikacji dostępowej.
Zapewniono też aktualizację danych (2 razy w tygodniu) w CBDK w stosunku do rejestrów koniowatych będacych źródłem pierwotnym danych o koniowatych.
Wnioski ustępującego Zarządu
- Wniosek o powołanie przez nowy Zarząd zespołu, który podejmie prace nad nowelizacją statutu PZHK.
- Wystąpić do MRiRW o zmianę przepisu wykluczającego z uboju konia z zastępczym dokumentem identyfikacyjnym.
- Wniosek o akceptację przyjętego przez Zarząd sposobu naliczania delegatów na WZ na podstawie minimalnej składki członkowskiej 30 zł oraz o zwrocie 13% składki członkowskiej za prenumeratę roczną „Hodowcy i Jeźdźca” (w załączeniu).
- Wniosek o podjęcie z MRiRW rozmów w sprawie liberalizacji przepisów dot. inseminacji nasieniem świeżym i schłodzonym oraz rozeznanie możliwości organizacji kursów inseminatorów klaczy dla hodowców koni.
- Wniosek o rozpoczęcie prac nad uzupełnieniem bazy PZHK o wyniki sportowe koni z ostatnich 20 lat.
- Wniosek o dopuszczenie możliwości przeprowadzania wstępnych prób dzielności dla ogierów zimnokrwistych w gospodarstwach hodowców, z zastrzeżeniem, że w próbie musi uczestniczyć co najmniej 5 ogierów, a termin i miejsce próby muszą być podane do publicznej wiadomości.
Kończąc czteroletnią kadencję, chciałbym gorąco podziękować przede wszystkim hodowcom, którzy pomimo trudności nie zaprzestali hodowli koni, za ich ogromny trud i zaangażowanie. Tysiącom często bezimiennych w różnych częściach Polski, którzy w swoich środowiskach starali się popularyzować polską hodowlę koni.
Dziękuję serdecznie kierownictwu i pracownikom Ministerstwa Rolnictwa za przychylność i konstruktywne rozwiązywanie często bardzo trudnych problemów.
Dziękuję szefom i pracownikom placówek naukowych a szczególnie Instytutowi Zootechniki, Instytutowi Genetyki i Hodowli Zwierząt w Jastrzębcu, Uniwersytetom Rolniczym. Dziękuję rektorom, dziekanom, dyrektorom tych jednostek za pomoc w rozwiązywaniu różnych problemów.
Dziękuję bardzo Zarządowi Polskiego Związku Jeździeckiego, Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych i wszystkim Związkom Hodowców, z którymi przyszło nam współpracować, a szczególnie Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka.
Dziękuję wszystkim instytucjom i organizacjom współpracującym z naszym Związkiem.
Dziękuję bardzo wszystkim członkom Zarządu Głównego PZHK za cztery lata konstruktywnej współpracy. Spory te wynikały przede wszystkim z troski o przyszłość Polskiej Hodowli Koni. Dziękuję też wszystkim członkom organów statutowych PZHK – Komisji Rewizyjnej, Sądu Koleżeńskiego oraz Rady Hodowlanej i Komisji Ksiąg Stadnych.
Na koniec szczególnie chciałbym podziękować wszystkim pracownikom biur Okręgowych/Wojewódzkich Związków Hodowców Koni oraz biura Polskiego Związku Hodowców Koni.
Dziękuję bardzo.
